Bu yazıyı okuduğunuzda Beş duyu organımızı kullanarak maddeyi niteleyen temel özellikleri açıklayacak, Maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerini tanıyarak bunlara örnekler verecek, Farklı maddelerin kütle ve hacimlerini ölçecek, Madde ve cisim arasındaki farkları açıklayacak, Saf madde ve karışımları tanıyarak karışımları ayırma yöntemlerini keşfedecek, Karışımları ayırmanın ekonomik değeri hakkında bilgi sahibi olacaksınız.4. Sınıf Maddeyi Niteleyen Özellikler Konu Anlatımı, Maddeyi Niteleyen Özellikler Konu Anlatımı,4. Sınıf Fen Bilimleri konu anlatımı
Maddeyi Niteleyen Özellikler
Suda Yüzme ve Suya Batma
Suda yüzme ve batma, maddeleri niteleyen temel özelliklerden biridir. Örneğin bir cam bilye suya atıldığında hemen batarken bir parça strafor köpük suda yüzer. Bu durumu bir duyu organımız olan göz
ile gözlemleriz.
Suyu Emme ve Emmeme
Maddeyi niteleyen özelliklerden biri de suyu emip emmemesidir. Sünger, kâğıt ve pamuk ise suyu emen maddelerdendir. Maddelerin suyu emen özelliğinden yararlanılarak havlu, peçete gibi eşyalar üretilir.
Mıknatısla Çekilme
Demir, nikel, kobalt içeren maddelerin mıknatıs tarafından çekilir. Örneğin; pusula, hoparlör, elektro motor gibi maddeler mıknatısla çekilme özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır. Çivi, raptiye, çatal, kaşık mıknatıs tarafından çekilirken; tahta, alüminyum, kumaş ve cam gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilmezler.
MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER
Bu dersimizde, maddelerin niteliklerini öğreneceğiz. Maddeleri tanımlayan ve ayırt edici özellikleri maddeyi niteleyen özellikler olarak adlandırılır. Maddeleri birbirinden ayırt etmemizi sağlayan bu özellikler, maddelerin özelliklerini belirleyen ve onları betimleyen niteliklerdir.
Maddenin özelliklerini belirlemek için bazı sorulara cevap ararız. Maddelerin hangi madde olduğunu, nasıl olduğunu, ne renkte olduğunu, nasıl koktuğunu, nasıl bir şekli olduğunu, hangi sıcaklıkta kaynadığını veya donduğunu öğrenmek için maddeyi niteleyen özelliklere ihtiyaç duyarız.
Maddenin niteliklerini belirlerken ölçülebilir ve ölçülemez özellikler olmak üzere iki tür özelliği inceleriz.
1. Ölçülebilir Özellikler:
Ölçülebilir özellikler, maddelerin miktarını belirleme ve ölçme imkanı tanıyan niteliklerdir. Örneğin, maddenin ağırlığı, hacmi, yoğunluğu gibi özellikler ölçülebilir özelliklere örnek olarak verilebilir.
2. Ölçülemez Özellikler:
Ölçülemez özellikler ise maddelerin miktarını doğrudan belirleyemeyiz, ancak hissedebiliriz veya gözlemleyebiliriz. Bunlar, maddelerin rengi, kokusu, tadı, sertliği gibi özelliklerdir.
Ve tabloları da benzersiz örneklerle değiştirerek tekrar yazacak olursam:
Örnek 1: Ölçülebilir Özellikler Tablosu
Madde | Ağırlık (g) | Hacim (cm³) | Yoğunluk (g/cm³) |
————————————————————–
Su | 100 | 100 | 1 |
————————————————————–
Demir | 500 | 50 | 10 |
————————————————————–
Tahta | 200 | 150 | 1.33 |
Örnek 2: Ölçülemez Özellikler Tablosu
Madde | Renk | Kokusu | Tadı |
——————————————————————
Elma | Kırmızı | Tatlı ve hoş | Tatlı |
——————————————————————
Limon | Sarı | Ekşi | Ekşi |
——————————————————————
Portakal | Turuncu | Narenciye | Tatlı-ekşi |
Bu dersimizde maddeleri betimleyen ve ayırt edici olan özelliklere değindik. Maddelerin ölçülebilir ve ölçülemez özelliklerini gözlemleyerek, onları birbirinden ayırt edebilir ve tanımlayabiliriz. Öğrendiğimiz bu bilgileri günlük yaşantımızda da kullanabiliriz.
