Söz sanatları ya da edebî sanatlar, ifade edilmek isteneni kelimelerin düz anlamlarının dışına çıkarak ifade etmeye denir. Söz sanatları sözü temel anlamdan çıkartıp mecazlı söyleyişe çevirir. Benzetme, kişileştirme, konuşturma. 5. Sınıf Söz Sanatları Konu Anlatımı, Söz Sanatları Konu Anlatımı, 5. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı, 5. sınıf Türkçe.
Söz Sanatları
- Benzetme
- Kişileştirme
- Konuşturma
Benzetme(Teşbih)
Sözü daha etkili bir duruma getirmek için, aralarında türlü yönlerden ilgi bulunan iki şeyden,benzerlik bakımından güçsüz olanı nitelikçe üstün olana benzetmektir. Bu sanatta sözcükler gerçek anlamlarında kullanılır.
Benzetilen: Birbirine benzetilen şeylerden daha güçsüz olanı
Benzeyen: Birbirine benzetilen şeylerden daha üstün olanı yani kendisine benzetilen.
Benzetme Yönü: Birbirine benzetilen şeyler arasındaki ortak ilgi
Benzetme Edatı: Sözcükler kavramlar arasında benzetme ilgisi kuran edat ya da
edat görevinde olan sözcükler.
Örnek:
gibi, kimi, sanki, meğer ki, tıpkı…
Örnek:
Sen (Benzeyen) demir (Benzetilen) gibi (Benzetme edatı) çevik(Benzetme Yönü) adamsın.
Günlük hayatta edatlar kullanılmayabilir.
Örnek:
Altın saç.(Benzeyen, benzetilen)
Badem gözler.(Benzeyen, benzetilen)
Kişileştirme(Teşhis)
İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesine kişileştirme denir. Kişileştirme sanatı sayesinde yazılar, şiirler daha etkili, anlamlı olur.
Örnek:
“Ağaç, çok sevdi çocuğu…
Öperdi altın saçlarından
Dudakları olaydı!”
(Arif Nihat Asya)
Sevmek insana özgü bir özelliktir.
“Kuşlar sabahtan beridir atışıp duruyorlar. “bu cümlede kuşlar kişileştirilmiştir.
Konuşturma (İntak)
İnsan dışındaki canlı ve cansız varlıkların konuşturulmasıdır. Konuşturma sanatına fabllarda sıkça
başvurulur.
Örnek:
“Hoşça kal” dedi tilki, “Yolum biraz uzunca,
Kutlarız bu barışı yeniden buluşunca.“
(La Fontaine)
“Dedi, söyledi.” gibi ifadeler ile başkasının sözünü aktarmak dışında insan dışındaki bir varlık kendi ağzından da konuşturabilir, kendini anlatabilir.
**Söz Sanatları Konu Anlatımı**
**Giriş**
Söz sanatları, dilin güzellik ve etkileyicilik kazandırılması amacıyla kullanılan özel ifade biçimleridir. Şimdi, birlikte bazı önemli söz sanatlarını inceleyelim.
**1. Teşbih (Benzetme)**
Teşbih, bir kavramın başka bir kavramla benzetilerek anlatılmasıdır. Örneğin;
– O çocuk, masum bir güvercine benziyordu.
**2. İstiare (Mecaz)**
İstiare, bir kelimenin gerçek anlam dışında kullanılmasıyla ortaya çıkan anlatım biçimidir. Örneğin;
– O, gönüllerin sultanıdır.
**3. Dil Bilgisi Sanatları**
– *Cümle*, en küçük anlamlı birimi ifade eder.
– *Sözcük*, cümlenin olmazsa olmazlarından biridir.
– *Fiil*, cümlede eylemi veya durumu anlatır.
**4. Mübalağa**
Mübalağa, abartılı bir şekilde ifade etme sanatıdır. Örneğin;
– O çocuk, kocaman bir dev gibidir.
**5. Kinaye**
Kinaye, gerçek anlamın dışında başka bir anlamın ima edilmesiyle oluşan sanattır. Örneğin;
– Gözlerin yıldız gibi parlıyor.
