Sözcük, dilin anlamlı en küçük parçasıdır. Sözcüğü meydana getiren ise belli bir harf kalıbına girmiş seslerdir. Ses bilgisi, ünlü harfler, ünsüz harfler, ünlü uyumları, büyük ünlü uyumu, küçük ünlü uyumu, ses olayları, ünsüz sertleşmesi, ünsüz yumuşaması, ses düşmesi. 5. Sınıf Ünlü(Sesli) Harfler Konu Anlatımı, Ünlü(Sesli) Harfler Konu Anlatımı, 5. sınıf Türkçe konu anlatımı, 5. sınıf Türkçe
Ünsüz Harfler
Dilimizde 21 tane ünsüz harf vardır.
b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z
Ünsüz Harflerle İlgili Temel Kurallar1.
- Türkçe sözcüklerin köküde aynı ünsüz yan bulunmaz.
Örnek:
madde, cennet, millet, şiddet, hürriyet… - Türkçe sözcüklerin ilk hecelerinde iki ünsüz yan yana bulunmaz.
Örnek:
spor, krtem, grup, plan, tren - Türkçe sözcüklerin sonunda ” b, c, d, g” ünsüzleri bulunmaz. Anlam anlam karışıklığını
önlemek için ”ad, sac, hac” gibi bazı sözcüklerde bu kurala uyulmaz.
5. SINIF ÜNSÜZ (SESSİZ) HARFLER KONU ANLATIMI
UNSURLAR (SESSİZ HARFLER)
Birinci sınıfta öğrendiğimiz gibi Türk alfabemizde 29 harf bulunmaktadır. Bu harflerden bazıları ünlü (sesli) harfler, bazıları ise ünsüz (sessiz) harflerdir. Ünsüz harfler, hece ve sözcüklerdeki sesleri oluşturmak için kullanılırlar.
Türk alfabesinde toplam 21 ünsüz harf bulunmaktadır. Bu ünsüz harfler şunlardır:
– B, C, Ç, D, F, G, Ğ, H, J, K, L, M, N, P, R, S, Ş, T, V, Y, Z
Bu harfler hece ve kelime başında, sonunda ya da içinde bulunabilirler.
Ünsüzler, sesletilmeden telaffuz edilen harflerdir. Yani ünsüz harflerin telaffuzunda ağız ve boğazın titreşim yapmadığı belirgin bir ses çıkmaz. Mesela, “kedi” kelimesinde yer alan “k” ve “d” ünsüz harfleridir.
Ünsüzleri tanımlarken ağız ve boğazın yapısına dikkat etmemiz gerekmektedir. Bu harfler kullanıldıkları kelimelerde farklı seslere dönüşebilirler. Örneğin, “c” harfi bazen “c” sesi verirken bazen de “ç” sesi verebilir.
ÖNEMLİ ÜNSÜZ HARFLER
1. SİNDİRGİL ÜNSÜZLER:
– B, C, D, G
Bu ünsüzler, sözcüklerde telaffuz edilirken ağızda bir sürtünme yapmazlar. Örneğin, “bahçe” kelimesindeki “b” harfi bu gruba örnek olarak verilebilir.
2. TİNDERİGİL ÜNSÜZLER:
– Ç, F, H, K, P, S, Ş, T
Bu ünsüzler, sözcüklerde telaffuz edilirken ağızda sürtünme yaparlar. Örneğin, “şarkı” kelimesindeki “ş” harfi bu gruba örnek olarak verilebilir.
3. ÜNLEM HARFİ:
– Ğ
Bu harf, kelime içinde bir ünlü harfin yanında yer aldığında o ünlü harfin uzun okunmasını sağlar. Örneğin, “ağaç” kelimesindeki “ğ” harfi bu gruba örnek olarak verilebilir.
TABLO ÖRNEĞİ:
Aşağıda, Türk alfabesinde yer alan ve önemli olduğunu düşündüğümüz ünsüz harfler yer almaktadır:
| ÜNSÜZ HARF | OKUNUŞU |
|————|———|
| B | b |
| C | c, ç |
| D | d |
| F | f |
| G | g |
| Ğ | ğ |
| H | h |
| J | j |
| K | k |
| L | l |
| M | m |
| N | n |
| P | p |
| R | r |
| S | s |
| Ş | ş |
| T | t |
| V | v |
| Y | y |
| Z | z |
Bu şekilde ünsüz harfleri ve okunuşlarını öğrenebilir, sesli harflerle birlikte kelime ve cümlelerde nasıl kullanıldıklarını inceleyebilirsiniz.
Bu ders anlatımında ünsüz harflerin tanımını yaptık ve önemli ünsüz harfleri tanıttık. Haftaya ünlü harflerimizi konuşacağız. Başka bir ders anlatımında görüşmek üzere!
*Kaynaklar: Türkçe Ders Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretim Programı
